طرز تهیه اسانس کشمش

اسانس کشمش به عنوان یکی از عناصر کلیدی در صنایع مختلف، از غذایی و دارویی گرفته تا آرایشی و بهداشتی، کاربرد وسیعی دارد. کشمش، که حاصل خشک کردن انگور است، دارای طعمی غنی و خواص متعدد است که به اسانس آن منتقل میشود. اسانس کشمش نه تنها به عنوان افزودنی طبیعی و خوش طعم در محصولات غذایی استفاده میشود، بلکه به دلیل خواص آنتی اکسیدانی و ضد باکتریایی خود در صنایع دارویی و بهداشتی نیز شناخته شده است.

کاربردهای اسانس کشمش

• 1. صنایع غذایی: اسانس کشمش به عنوان یک افزودنی طبیعی در انواع محصولات غذایی از جمله شیرینی ها، کیک ها، بیسکویت ها و نوشیدنیها استفاده میشود. این اسانس میتواند به غذاها طعمی دلپذیر و منحصر به فرد ببخشد.
• 2. صنایع دارویی: در تولید داروهای طبیعی و مکمل های غذایی، اسانس کشمش به دلیل خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی آن کاربرد دارد. این اسانس می تواند به بهبود عملکرد سیستم گوارش و تقویت سیستم ایمنی کمک کند.
• 3. صنایع آرایشی و بهداشتی: اسانس کشمش در تولید محصولات مراقبت از پوست و مو به دلیل خواص ضد پیری و تغذیه ای آن مورد استفاده قرار میگیرد. این اسانس میتواند به حفظ رطوبت و جوانی پوست کمک کند.

مواد لازم

در زیر به کلیه مواد لازم برای طرز تهیه اسانس کشمش میپردازیم:

کشمش

کشمش باید از نوع باکیفیت و تازه انتخاب شود. کشمش های خشک شده با رنگ و طعم طبیعی بهتر از کشمش های خشک شده به روشهای شیمیایی هستند. کشمشهای فاقد هرگونه قارچ یا آلودگی برای تولید اسانس مناسب هستند.

حلال ها

• آب: در روش تقطیر بخار برای استخراج اسانس از کشمش، آب به عنوان یک حلال اولیه استفاده میشود. آب بخار به کشمش ها برخورد کرده و اسانس را به حالت بخار درآورده و سپس متراکم میشود.
• الکل: الکل (معمولاً الکل اتانول با خلوص ۹۰ درصد) در روش استخراج با حلال استفاده می شود. الکل به خوبی اسانس را در خود حل کرده و فرآیند استخراج را تسهیل میکند.
• حلال های دیگر: حلال هایی مانند اتیل استات یا بنزن نیز ممکن است در برخی روش ها برای استخراج اسانس استفاده شوند. این حلال ها معمولاً در مقیاس صنعتی و با احتیاط بیشتر به کار میروند.

تجهیزات مورد نیاز

• 1. تقطیر کننده بخار: دستگاهی که برای استخراج اسانس با استفاده از بخار آب طراحی شده است. این دستگاه شامل یک مخزن بخار، کندانسور و سیستم جمع آوری اسانس است.
• 2. ظروف شیشه ای: برای نگهداری کشمش و اسانس. ظروف شیشه ای به دلیل عدم واکنش با اسانسها و جلوگیری از آلودگی مناسب هستند.
• 3. همزن: برای مخلوط کردن کشمش با حلال در روش های استخراج با حلال.
• 4. غربال یا صافی: برای تصفیه اسانس و جدا کردن ذرات جامد از مایع.

آماده سازی کشمش

مراحل آماده سازی کشمش برای داشتن اسانس خوب و مطلوب .

شستشو و خشک کردن کشمش

• شستشو: کشمش ها را با آب سرد بشویید تا از هرگونه آلودگی، گرد و غبار و مواد افزودنی پاک شوند. این مرحله به ویژه برای کشمش های صنعتی و بسته بندی شده ضروری است.
• خشک کردن: کشمش ها را روی پارچه یا سینی های خشک کن پهن کرده و در مکان خشک و خنک قرار دهید تا کاملاً خشک شوند. این مرحله مهم است زیرا کشمش های مرطوب ممکن است باعث رشد قارچ و باکتری شوند.

برش کشمش (در صورت نیاز)

برای افزایش سطح تماس کشمش با حلال و بهبود کیفیت استخراج، کشمشها ممکن است به قطعات کوچکتر برش داده شوند. این کار میتواند با استفاده از چاقوی تیز یا دستگاه برش انجام شود.

روش های استخراج اسانس کشمش

روش های استخراج و نحوه گرفتن اسانس کشمش رو به صورت کامل در زیر مرور میکنیم:

روش تقطیر بخار

• 1. آماده سازی دستگاه: دستگاه تقطیر بخار را به درستی تنظیم کنید. مخزن بخار را با آب پر کرده و کشمش ها را در سبد یا ظرف مخصوص قرار دهید.
• 2. تقطیر: بخار آب به کشمش ها منتقل میشود و باعث آزاد شدن اسانس میشود. بخار حاوی اسانس به کندانسور منتقل شده و به مایع تبدیل میشود.
• 3. جمع آوری اسانس: اسانس و آب در ظرف جمع آوری جدا میشوند. اسانس به سطح بالای مایع می آید و می توان آن را به راحتی جمع آوری کرد.

– نکات مهم:

• کنترل دما و فشار: دما و فشار بخار باید به دقت کنترل شوند تا از تخریب اسانس جلوگیری شود. دمای مناسب معمولاً بین ۸۰ تا ۹۰ درجه سانتیگراد است.
• کیفیت کشمش: استفاده از کشمش های با کیفیت بالا برای دستیابی به اسانس با ویژگی های مطلوب بسیار مهم است.

روش استخراج با حلال

• 1. آماده سازی: کشمش ها را در ظرف شیشه ای قرار داده و حلال (مانند الکل) را اضافه کنید. نسبت حلال به کشمش باید مناسب باشد تا استخراج بهینه انجام شود.
• 2. نگهداری: مخلوط را در مکان خنک و تاریک به مدت چند روز (معمولاً ۲ تا ۴ هفته) نگهداری کنید. این مدت زمان بستگی به نوع حلال و دما دارد.
• 3. فیلتر کردن: پس از مدت زمان لازم، مخلوط را از طریق غربال یا صافی عبور داده و اسانس را جدا کنید.

– نکات مهم:

• استفاده از حلال با خلوص بالا: برای جلوگیری از تغییر طعم و عطر اسانس، استفاده از حلال های با خلوص بالا توصیه میشود.
• مدت زمان استخراج: مدت زمان مناسب برای استخراج به نوع حلال و میزان کشمش بستگی دارد و باید به دقت رعایت شود.

روش ماکراسیون

• 1. آماده سازی: کشمش ها را در ظرف شیشه ی قرار داده و حلال (آب یا الکل) را اضافه کنید. نسبت حلال به کشمش باید مناسب باشد.
• 2. مخلوط کردن: مخلوط را به آرامی هم بزنید و در مکان خنک و تاریک نگهداری کنید. هم زدن منظم به استخراج بهتر اسانس کمک میکند.
• 3. فیلتر کردن: بعد از گذشت مدت زمان معین (معمولاً ۷ تا ۱۰ روز)، مخلوط را صافی کرده و اسانس را جمع آوری کنید.

– نکات مهم:

• مدت زمان ماکراسیون: مدت زمان ماکراسیون باید به دقت رعایت شود تا از استخراج کامل اسانس اطمینان حاصل شود.
• هم زدن منظم: هم زدن منظم مخلوط برای یکنواختی استخراج و جلوگیری از فساد مهم است.

فرآوری و تصفیه اسانس کشمش

• 1. صافی کردن: اسانس جمع آوری شده را از طریق صافی های دقیق مانند فیلتر کاغذی یا صافی های میکرونی عبور دهید تا ذرات جامد و ناخالصی ها جدا شوند.
• 2. تبخیر حلال (در صورت نیاز): اگر از حلالی مانند الکل استفاده شده است، ممکن است نیاز به تبخیر حلال باقی مانده باشد. این کار می تواند با استفاده از دستگاه تبخیر انجام شود.

بررسی کیفیت اسانس

• رنگ و عطر: اسانس باید رنگی شفاف و عطر مطبوع و طبیعی داشته باشد.

• تست های شیمیایی: برای اطمینان از خلوص اسانس، انجام تست های شیمیایی مانند کروماتوگرافی مایع یا گاز می تواند مفید باشد.

بسته بندی و نگهداری

• اسانس را در بطری های شیشه ای تیره رنگ و مقاوم به نور قرار دهید تا از تاثیر نور بر روی کیفیت اسانس جلوگیری شود.
• استفاده از درپوش های محکم و مقاوم در برابر تبخیر برای حفظ کیفیت اسانس بسیار مهم است.

شرایط نگهداری

• مکان نگهداری: اسانس را در مکان خشک و خنک و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری کنید. این شرایط به حفظ خواص و کیفیت اسانس کمک میکند.
• مدت زمان نگهداری: مدت زمان نگهداری اسانس بستگی به نوع حلال و شرایط نگهداری دارد، اما به طور کلی، اسانس کشمش میتواند تا ۱ سال در شرایط مناسب باقی بماند.

نتیجه گیری

– طعم و عطر منحصر به فرد: اسانس کشمش می تواند به محصولات غذایی و بهداشتی طعمی منحصر به فرد و خوشایند ببخشد که در هیچ جای دیگر نمیتوان یافت.

– خواص درمانی: اسانس کشمش دارای خواص آنتی اکسیدانی، ضد التهابی و ضد باکتریایی است که به سلامت بدن و پیشگیری از بیماری ها کمک میکند.

توصیه های پایانی

کیفیت کشمش: استفاده از کشمش های تازه و با کیفیت برای استخراج اسانس با ویژگیهای مطلوب بسیار مهم است. کشمش های با کیفیت پایین ممکن است باعث تولید اسانس بی کیفیت شوند.

روش های استخراج: انتخاب روش مناسب برای استخراج اسانس بر اساس نیاز و امکانات موجود اهمیت دارد. هر روش مزایا و معایب خاص خود را دارد.

 سوالات متداول